Krioterapia
Treść
Kriokomora
Krioterapia ogólnoustrojowa to poddawanie całego ciała pacjenta działaniu ekstremalnie niskich temperatur w specjalnie skonstruowanych do tego celu urządzeniu, czyli kriokomorze. Po wyjściu z kriokomory pacjent musi jeździć na rowerze treningowym przez minimum 30 minut lub wykonać odpowiednie ćwiczenia gimnastyczne, by ponownie rozgrzać organizm – jest to konieczny element krioterapii: kinezyterapia, czyli terapia ruchem.
Działanie kriostymulacji ogólnoustrojowej:
Efekt przeciwbólowy związany z wpływem krańcowo niskich temperatur na układ nerwowy (czynnościowe wyłączenie przez zimno receptorów czuciowych, wolnienie przewodnictwa we włóknach czuciowych), układ hormonalny (wzrost wydzielania beta-endorfin) oraz działaniem metabolicznym (obniżenie stężenia mleczanów i histaminy oraz wzrost stężenia bradykininy i angiotensyny w zmienionych zapalnie tkankach).
Efekt nerwowo-mięśniowy temperatur kriogenicznych wiąże się ze zmniejszeniem napięcia mięśni w wyniku zwolnienia przewodnictwa nerwowego i obniżenia reaktywności obwodowych zakończeń czuciowo-nerwowych oraz ze wzrostem siły mięśniowej.
Efekt przeciwobrzękowy związany jest z przekrwieniem tętniczym w okolicy obrzęków okołostawowych, z równoczesnym zwiększeniem filtracji włośniczkowej, poprawą drożności naczyń chłonnych drenujących przestrzeń międzykomórkową oraz zwiększeniem przepływu chłonki w naczyniach limfatycznych.
Efekt przeciwzapalny wynika z wpływu niskiej temperatury zarówno na wydzielanie mediatorów stanu zapalnego, jak i na równowagę prooksydacyjno-antyoksydacyjną, stabilizację błon lizosomalnych i następowym zahamowaniem uwalniania enzymów z lizosomów, zmniejszenie nasilenia stresu oksydacyjnego.
Efekt krążeniowy dotyczy głównie mikrokrążenia krwi. Oddziaływanie temperatur kriogenicznych na mikrokrążenie odbywa się dwufazowo. W pierwszej fazie polega na obkurczeniu a w drugiej fazie na rozszerzeniu naczyń krwionośnych mikrokrążenia, czego efektem jest wzrost ukrwienia tkanek, zwiększenie dowozu tlenu i substancji odżywczych do tkanek i narządów oraz zwiększenia usuwania toksyn z organizmu.
Efekt immunologiczny polega na zwiększeniu odporności komórkowej i humoralnej –wzrost liczby i odsetka subpopulacji limfocytów: T pomocniczych, T cytotoksycznych T supresorowych, B oraz T NK – natural killers. Pod wpływem niskich temperatur dochodzi także do wzrostu w surowicy aktywności bakteriobójczej białek dopełniacza oraz immunoglobulin klasy IgA, IgG i IgM.
Efekt poprawy nastroju – wpływ na psychikę pacjentów, wyrażający się m.in. poprawą nastroju, uczuciem relaksacji, ustąpieniem uczucia zmęczenia oraz poprawą jakości zasypiania i snu.
Efekty odnowy biologicznej –poprzez poprawę ukrwienia tkanek i zwiększenie dowozu substancji odżywczych a także nasilenie usuwania toksyn z organizmu i korzystny wpływ na równowagę prooksydacyjno-oksydacyjną działa odmładzająco, ujędrniająco na skórę, powoduje zmniejszenie cellulitu oraz następuje poprawa przemiany materii. Korzystnie wpływa na profil lipidowy surowicy.
Wskazania: reumatoidalne zapalenie stawów, choroba zwyrodnieniowa stawów, niedowłady kończyn, przewlekłe stany zapalne, łuszczyca, atopowe zapalenie skóry (AZS), stwardnienie rozsiane (SM), choroba Parkinsona, menopauza, mózgowe porażenie dziecięce, depresja, bezsenność, przemęczenie, skutki przewlekłego stresu i stresu pourazowego, nadwaga, otyłość, zaburzenia hormonalne, obniżone libido, odnowa biologiczna.
Czas trwania zabiegu od 1 do 3 minut.
Krioterapia miejscowa CO2
Miejscowy zabieg krioterapii polega na schłodzeniu określonej części ciała za pomocą temperatur kriogenicznych generowanych przez aparat do krioterapii miejscowej. U wylotu dyszy krioaplikatora z dwutlenkiem węgla temperatura wynosi około -75°C.
Dwutlenek węgla, w odróżnieniu od innych czynników chłodniczych, działa na organizm ludzki w dwojaki sposób:
• fizykalnie – jako nośnik zimna ochładza powierzchnię skóry powodując zwężenie naczyń krwionośnych w pierwszej fazie a w drugiej fazie zwiększenie przekrwienia,
• biochemiczne – powodując szybsze rozszerzenie naczyń krwionośnych wspomagając reakcję przekrwienną.
Wyższa temperatura środka chłodzącego (około -75°C w stosunku do -160°C w aparatach zasilanych ciekłym azotem) nie ma wpływu na skuteczność kriostymulacji – najistotniejsza jest bowiem szybkość działania i ilość odbieranego ciepła, która jest taka sama jak w aparatach “azotowych”. Synergia kriostymulacji i działania leczniczego dwutlenku węgla: wchłaniany przez skórę wywiera silne działanie rozkurczowe na naczynia krwionośne (zwiększa dopływ tlenu do tkanek), działa uspokajająco, odprężająco oraz przeciwbólowo.
Wskazania: choroba zwyrodnieniowa stawów i kręgosłupa, RZS, ZZSK, łuszczycowe zapalenie stawów, dyskopatia, niedowłady spastyczne, stany pourazowe, zmiany wynikające z przeciążenia narządu ruchu, przewlekłe zespoły bólowe, odnowa biologiczna
Czas trwania zabiegu od 1 do 3 minut.
Krioterapia miejscowa ciekły azot
Miejscowy zabieg krioterapii polega na schłodzeniu określonej części ciała za pomocą temperatur kriogenicznych generowanych przez aparat do krioterapii miejscowej na ciekły azot. U wylotu dyszy krioaplikatora z ciekłym azotem temperatura waha się między -160 a -196ºC.
Pod wpływem niskich temperatur w zachodzą zmiany fizjologiczne. W pierwszej fazie zabiegu dochodzi do skurczu obwodowych naczyń krwionośnych i mięśni, a także spowolnienie przepływu krwi i przemiany materii. W drugiej fazie występuje reakcja obronna polegająca na gwałtownym rozszerzeniu naczyń krwionośnych i zwiększeniu przepływu krwi. Dzięki takiej reakcji zwiększony jest dopływ składników odżywczych i tlenu, a także mediatorów przeciwzapalnych do komórek. Następuje zmniejszenie bólu, obrzęku, rozluźnienie napięcia mięśni i wzrost ich siły oraz zwiększenie zakresu ruchów w obrębie leczonych stawów.
Krioterapia miejscowa jednej okolicy ciała nigdy nie powinna trwać dłużej niż 3 minuty, a w przypadku bardziej wrażliwych pacjentów może być krótsza. Aby uniknąć odmrożeń należy zwracać uwagę na wystąpienie u pacjenta zblednięcia lub zasinienia skóry, objawu „skórki pomarańczowej”, a także pieczenia lub bolesności. Objawy te są sygnałem do zakończenia krioterapii. Zabiegiem krioterapii miejscowej może być objętych maksymalnie 5 stawów, a łączny czas oziębiania kilku fragmentów ciała nie powinien przekraczać 12-15 minut. Ilość zabiegów jest dostosowywana indywidualnie do pacjenta. Najczęściej stosuje się serię 10-20 zabiegów.
Wskazania: choroba zwyrodnieniowa stawów i kręgosłupa, RZS, ZZSK, łuszczycowe zapalenie stawów, dyskopatia, niedowłady spastyczne, stany pourazowe, zmiany wynikające z przeciążenia narządu ruchu, przewlekłe zespoły bólowe, odnowa biologiczna
Czas trwania zabiegu od 1 do 3 minut.