Przejdź do stopki

Krioterapia - informacje szczegółowe

Krioterapia - informacje szczegółowe

Treść


Krioterapia to pojęcie dość szerokie a w/g najprostszej definicji oznacza leczenie zimnem . Ok. 2500 roku p.n.e do oziębiania wykorzystywano zimną wodę, śnieg, lód. Dzisiaj mówiąc o krioterapii mamy na myśli niekoniecznie tylko miejscowe stosowanie zimna, a dzięki ogromnemu postępowi technicznemu mamy do czynienia z temperaturami niższymi niż temperatura suchego lodu. Ogólnie rzecz biorąc, zimno stosuje się z dwóch powodów, aby pobudzić różne procesy fizjologiczne oraz aby zniszczyć tkanki patologicznie zmienione.
Zimno działa na organizm w dwóch fazach. W pierwszej powoduje zwężenie naczyń w skórze i tkance podskórnej co jest realizowane za pomocą termoreceptorów , które poprzez układ współczulny przekazują impulsy do zwężenia naczyń krwionośnych. Jest to rodzaj reakcji obronnej przed dalszą utratą ciepła. W tym okresie dochodzi do zmniejszenia przemiany materii w następstwie zmniejszonego przepływu krwi w ochłodzonych tkankach. Taka reakcja najsilniej jest wyrażona w kończynach. Reakcje naczynioruchowe wyjątkowo słabo wyrażone są w skórze głowy i twarzy. Natomiast podczas stosowania krioterapii ogólnoustrojowej zgodnie z zaleceniami co do czasu trwania ekspozycji i wartości stosowanych temperatur i przeciwwskazań, jest to metoda bezpieczna i skuteczna w leczeniu wielu schorzeń i nie występuje niebezpieczeństwo wychłodzenia organizmu. Istnieją jednak sytuacje, które powodują znaczne obniżenie temperatury w sposób niekontrolowany, to dotyczy osób leczonych neuroleptykami.
W drugiej fazie działania zimna powierzchowne naczynia krwionośne ulegają rozszerzeniu i występuje wtedy przekrwienie tkanek, na które bezpośrednio działa zimno. Jeżeli naczynia krwionośne są zdrowe to prawidłowo reagują na zimno i nie należy się obawiać przetrwałego zwężenia naczyń. Zdrowe naczynia podlegają bowiem tzw. reakcji Lewisa polegającej na naprzemiennym zwężaniu i rozszerzaniu się naczyń powierzchownych. Tak więc po 2-6 minutach od oziębienia występuje rozszerzenie naczyń krwionośnych powodujące nawet czterokrotnie większy przepływ krwi. Stan taki może trwać przez 2-4 godzin po zabiegu. Zwiększony w ten sposób przepływ krwi powoduje podwyższenie temp. skóry do ok. 80 C. Tym samym dochodzi do zwiększenia przemiany materii na drodze tzw. termogenezy drżeniowej i bezdrżeniowej. Ta pierwsza to rodzaj drżenia z zimna, gdzie wówczas wytwarzana energia uwalnia się w postaci ciepła i wzrasta przepływ krwi przez skórę. Termogeneza bezdrżeniowa pobudzana jest przez układ współczulny. Na skutek aktywacji układu adrenergicznego wzrasta przemiana materii mająca na celu wyrównanie utraty ciepła.
W 1989 w Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu powstał polski prototyp komory kriogennej, którą następnie zainstalowano, jako pierwszą w Polsce- w szpitalu w Kamiennej Górze.

Krioterapia ogólnoustrojowa polega na umieszczeniu osoby w komorze kriogenicznej, w której temperatura wynosi od -100 do -160 stopni Celsjusza. Ważne jest aby ochładzana była powierzchnia całego ciała wraz z głową, gdzie znajduje się największa liczba termoreceptorów, które to odpowiedzialne są za efekt terapeutyczny.
Na czym polega sukces terapeutyczny zastosowania niskich temperatur? Otóż , zimno staje się intensywnym bodźcem wywołującym wiele różnych reakcji obronnych organizmu. Poddany krioterapii pacjent , paradoksalnie, odczuwa przez kilkanaście sekund ciepło, co jest skutkiem skurczu naczyń. Potem następuje szybkie rozszerzenie naczyń krwionośnych i przyspieszenie przepływu krwi. Przekrwienie jest tym większe, im znaczniejsze było oziębienie. Efektem zabiegu jest ogrzanie ciała korzystniejsze niż ogrzanie energią cieplną z zewnątrz. Pod wpływem krioterapii wzrasta stężenie wielu hormonów i neuroprzekaźników, np. kortyzolu, endorfin, adrenaliny, noradrenaliny
i testosteronu. W układzie nerwowym przewodnictwo impulsów nerwowych staje się wolniejsze przez co zmniejsza się napięcie mięśniowe.
Poza tym tego rodzaju zimno okazało się być skuteczną bronią w walce z wolnymi rodnikami a pośrednio z chorobami degeneracyjnymi u podłoża których leży stres oksydacyjny. Zimno jest bowiem też skutecznym sposobem odnowy biologicznej
i opóźnia efekty starzenia się. Istnieją również doniesienia o możliwości wykorzystania tej metody w profilaktyce osteoporozy. Doświadczenia wykazały, że krioterapia ogólnoustrojowa zwiększa odporność organizmu poprzez wzrost liczby limfocytów i komórek NK. Zaobserwowano również korzystny wpływ krioterapii ogólnoustrojowej na psychikę. U poddanych takiej terapii pacjentów znikało zmęczenie, poprawiał się nastrój i często występowała poprawa w zakresie wypoczynku nocnego. Głęboka relaksacja całego ciała i poprawa nastroju potrafi się utrzymywać przez długi czas po zakończeniu cyklu terapeutycznego.
Kliniczne działania krioterapii ogólnoustrojowej (po zabiegach lokalnej krioterapii nie wszystkie efekty występują) to:
- wybitnie korzystny wpływ na psychikę - następuje poprawa nastroju,
- subiektywna bezbolesność dotycząca nie tylko bólów stawowych i powierzchowni ciała, ale także bezbolesnych odczuć w jego wnętrzu; znika uczucie zmęczenia,
- rozluźnienie napiętych mięśni wokół zmienionych chorobowo stawów; wyraźnie zwiększa się ich siła mimo rozległych, charakterystycznych dla choroby zaników; zwalnia się przewodzenie czuciowe i ruchowe w nerwach;
- obfity przepływ krwi przez powłoki ciała i narządy wewnętrzne, co powoduje uczucie gorąca i zaróżowienie,
- działanie przeciwobrzękowe.
Wszystko to stwarza m.in. bardzo dobre warunki do postępowania rehabilitacyjnego, które można co najmniej trzykrotnie zintensyfikować i przedłużyć, ponieważ wymienione zjawiska kliniczne utrzymują się co najmniej trzy godziny.
Możliwe jest zwiększenie zabiegów do dwóch czy trzech dziennie.

Biologiczny wpływ , jaki wywiera zastosowane zimno, zależy przede wszystkim od:
temperatury osiągniętej w tkance,
- czasu utrzymania się obniżonej temperatury tkanki,
- tempa schładzania.
Szybkość wymiany ciepła zależy od:
- różnicy temperatur,
- przewodnictwa cieplnego i pojemności cieplnej tkanek,
- czasu trwania ekspozycji na zimno.
Zakłada się, że chorzy kwalifikowani do leczenia w kriokomorze mają prawidłową wymianę gazową, prawidłowe oddychanie, mogą natomiast nie mieć sprawnej wentylacji płuc.
Każdy pacjent zdrowy i chory przed wejściem do komory informowany jest o konieczności wytarcia się ręcznikiem w celu usunięcia potu, co jest na tyle ważne, iż obecność kropelek potu na skórze w warunkach czynnej kriokomory powoduje natychmiastowe powstanie z nich kryształków lodu, co powoduje u niektórych, dotkliwe, aczkolwiek przejściowe uczucie zimna.
Sama krioterapia nie zwiększa sprawności ruchowej chorych, czego dowodzą wyniki obserwacji tych osób. Stosowanie samej krioterapii pogarsza sytuację sprawnościową chorych, jak na to wskazują wyniki usprawniania. Sami pacjenci zwracają na to uwagę, sądząc po pogorszeniu swego stanu przy stosowaniu tylko temperatur kriogenicznych. W celu uzyskania poprawy lub odzyskania sprawności chorych niezbędna jest intensywna kinezyterapia, ponieważ zabieg krioterapeutyczny ściśle związany jest z usprawnianiem chorych.

Wskazania do krioterapii ogólnoustrojowej.
Wskazania do krioterapii ogólnoustrojowej są bardzo rozległe. Należą do nich:
- ostre i przewlekłe choroby stawów i chrząstek stawowych, jak np. reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczycowe zapalenie stawów, dna, choroba Bechterewa, zespół Reitera, kolagenozy, liszaj rumieniowaty, - przewlekłe zmiany zwyrodnieniowe stawów m.in. PHS
- zespoły bólowe kręgosłupa, stany po operacji dyskopatii
- zapalenia ścięgien, fibromialgie
- następstwa urazów-skręcenia zwichnięcia, zespół algodystrofii, przykurcze w stawach, obrzęki pourazowe i pooperacyjne, zespoły bólowe na skutek wytworzonych blizn
- profilaktyka osteoporozy
- choroby neurologiczne-niedowłady spastyczne, stwardnienie rozsiane,
- ch. Parkinsona, polio, ostre zapalenia nerwów
- defekty immunologiczne i choroby z autoagresji, kolagenozy
- depresja , bezsenność, migreny
- otyłość
- może być również stosowana w częstoskurczu napadowym, cukrzycy i niewielkich żylakach kkd
- ma zastosowanie w odnowie biologicznej i budowaniu odporności immunologicznej u osób łatwo zapadających na choroby infekcyjne
- żylaki odbytu, przetoki, opóźniony zrost kości.

Przeciwwskazaniami do stosowania krioterapii całego ciała są:
- ciężkie choroby serca i ukł. krążenia, jak niewydolność krążenia, zaburzenia rytmu serca, stan po zawale m. sercowego, choroba wieńcowa serca, nadciśnienie tętnicze
- krioglobulinemia, hemoglobinuria na zimno
- nadwrażliwość na zimno, odmrożenia
- choroby nerek i pęcherza moczowego
- znaczna niedokrwistość
- zaburzenia troficzne, zaburzenia czucia, polineuropatie
- nowotwory
- zaburzenia mikrokrążenia tkanek jak w zarostowo-zakrzepowej miażdżycy tt, cukrzycy, niewydolności żylnej,
- wiek poniżej 10 roku życia
- ch. Raynauda (dyskusyjnie)
- silna reakcja w "cold pressure test"
- choroby płuc
- stany wyniszczenia i wygłodzenia
- ostre infekcje, wysoka temperatura ciała
- stany zapalne i zakrzepowe żył
- miastenia
- miotona
- klaustrofobia

Po serii 10 zabiegów krioterapii ogólnoustrojowej obserwuje się zmniejszenie dolegliwości bólowych. Uzyskuje się działanie przeciwzapalne i zmniejszające obrzęki. Następuje wzmocnienie układu odpornościowego i ochrona przed infekcjami. Wyraźnie poprawia się krążenie i usuwanie toksyn z organizmu. Usuwane jest zmęczenie, bóle głowy, bezsenność, podnosi witalność. U osób z depresją poprawia nastrój i samopoczucie. Zabiegi w kriokomorze odmładzają ujędrniają skórę likwidują celulitis, wspomagają odchudzanie, znacznie podnoszą wydolność organizmu, zwiększają zakres ruchomości stawów, zwiększają siłę mięśniową, zwiększają stężenie hormonów, polepszają przemianę materii, zwiększają nasycenie tkanek w tlen, sprzyjają eliminacji nagromadzonych produktów przemiany materii, poprawiają krążenie w naczyniach chłonnych , rozszerzają naczynia krwionośne.

Dla osób zdrowych, ale zmęczonych i przepracowanych zabiegi w kriokomorze stanowią doskonałą formę odnowy biologicznej.